ไว้ศึกษาคับ เห็นหลายๆท่านสนใจการประมาณงบการเงินเพื่อการลงทุน

[Tibular]

งบประมาณ (Budgeting)
วิโรจน์ เฉลิมรัตนา
๒๓ พ.ย. ๔๘
[email protected]


“การจัดทำงบประมาณทำได้หลากหลายรูปแบบ แต่หลักๆ จะอยู่
ในรูปของงบประมาณเพื่อการดำเนินงาน และงบประมาณทางการ
เงิน”


มีผู้กล่าวว่า กิจการจะเปิดประตูตอนเช้า โดยไม่ทราบว่าตนคาด
หวังอะไรในวันนี้ และจะปิดประตูตอนสิ้นวันโดยไม่ทราบว่าเกิด
อะไรขึ้นกับกิจการไม่ได้

กล่าวอีกนัยหนึ่ง กิจการต้องทราบเป้าหมายของตนเอง และ
ทราบว่าผลของการดำเนินกิจกรรมที่ผ่านมาบรรลุเป้าหมายที่ว่า
นั้นหรือไม่

ทำอย่างไรจึงจะสามารถทราบคำตอบทั้งสองข้อนี้ได้?
การทำ “งบประมาณ” อาจช่วยให้เราค้นหาคำตอบดังกล่าวได้เป็น
รูปธรรมมากยิ่งขึ้น

การจัดทำงบประมาณ หรือ บางครั้งเรียกว่า “ประมาณการ” นั้น
โดยทั่วไปแล้วประกอบด้วย ประมาณการของงบดุล งบกำไรขาด
ทุน และงบกระแสเงินสด

การทำประมาณการนั้น สามารถทำในรูปแบบง่ายๆ หรือซับซ้อนมี
รายละเอียดปลีกย่อยมากมาย ในองค์กรที่มีกิจกรรมมากขึ้น อาจ
ต้องใช้สมมติฐาน และการผูกโยงตัวเลขหลายส่วนเข้าด้วยกัน
แต่ละส่วนก็จะมีผลโยงใยกันไปเป็นทอดๆ ทุกวันนี้ เครื่องมือที่
อาจทำให้เราทำ “งบประมาณ” ได้สะดวกสบายมากขึ้น ก็คงเป็น
โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่เป็นพวก “Spreadsheet” การจัดทำ “
งบประมาณ” นั้น ในบางกรณี ก็จำเป็นต้องมีแผนธุรกิจรองรับ
เพื่อกำหนดเป้าหมาย และข้อสมมติฐานต่างๆ เนื่องจากเป็นเรื่อง
ของตัวเลขสำหรับ “อนาคต”

งบประมาณ เป็นเครื่องมือที่จะใช้สำหรับฝ่ายบริหารในการ
กำหนดทิศทางและเป้าหมาย รวมถึงการวัดผล หรือประเมินผลว่า
กิจกรรมต่างๆของกิจการนั้น ทำให้บรรลุผลตามที่คาดหมายหรือ
ไม่

ในองค์กรธุรกิจ การจัดทำ “งบประมาณ” นั้น อาจใช้ฐานของ “
กำไร” เป็นตัววัดผลสำเร็จ ใช้เป็นเป้าหมายของกำไรในปีต่อไป
บางที่ให้เป็นตัวเลขประมาณการ“กำไร” แล้วให้ฝ่ายปฏิบัติไป
บริหารจัดการเอาเองว่าจะควบคุมค่าใช้จ่ายคงที่ หรือ ค่าใช้จ่าย
ผันแปรอย่างไร การกำหนดราคา ก็อาจทำโดยมีเพดานหรือราคา
ขั้นต่ำกำหนดไว้ นอกจากนี้ ฝ่ายบริหารมักจะกำหนดทิศทาง
การทำตลาด และแนวทางของบริษัทเอาไว้ด้วย เพื่อให้ “วิธีการ”
ที่จะไปถึง “เป้าหมาย” ที่ต้องการนั้น สอดคล้องต้องกันในแนว
ทางขององค์กรด้วย

การทำงบประมาณอย่างง่ายๆ คงต้องเริ่มจาก
๑) เป้าหมายขององค์กรคืออะไร
๒) เราจะใช้อะไรเป็นตัววัดผลสำเร็จ
๓) ข้อสมมติฐานต่างๆ เป็นอย่างไร
๔) แหล่งข้อมูลเพื่อให้ได้มาซึ่งตัวเลขในการประมาณการ

เป้าหมายขององค์กรคืออะไร?
จะเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญที่จะกำหนดเป้าหมายทางการเงิน ใน
องค์กรไม่มุ่งหากำไรนั้น ผลกำไรอาจไม่ใช่เป้าหมายสูงสุด การ
บรรลุเป้าหมายเชิงคุณภาพภายใต้งบประมาณที่มีอยู่ และเหลือ
พอสำหรับเป็นทุนสำรองในปีต่อไป อาจเป็นเป้าหมายที่สำคัญที่
สุด เป้าหมายดังกล่าว จะเป็นตัวกำหนด “ตัววัดผลสำเร็จ” ว่าควร
จะวัดอย่างไร ตัวอย่างการกำหนดตัววัดผลสำเร็จ เช่น

ยอดขายของสินค้าประเภทใดประเภทหนึ่ง
ส่วนแบ่งการตลาดของสินค้าหลักของกิจการ
ความสามารถในการบริหารการเก็บเงิน อาจได้รับการจัดลำดับ
ความสำคัญมากเสียยิ่งกว่าการทำตัวเลขยอดขายสำหรับบาง
กิจการ

การรักษาความสัมพันธ์กับลูกค้ารายใหญ่โดยสามารถคงยอดขาย
ไว้เมื่อเปรียบเทียบกับปีก่อน หรือ
ความสามารถในการหาลูกค้าทดแทน เพื่อสร้างอำนาจต่อรองแก่
ลูกค้ารายเดิม เป็นต้น

การควบคุมยอดค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับการขนส่งด้วยการบริหารสินค้า
คงคลังที่มีประสิทธิภาพ การลดยอดค่าใช้จ่ายค่าล่วงเวลาโดย
เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานในระหว่างชั่วโมงปกติ ก็เป็นตัววัด
ผลสำเร็จ ตัวอย่างหลังนี้เป็นไปเพื่อให้บรรลุเป้าหมายในด้านที่
เกี่ยวกับการควบคุมค่าใช้จ่าย

ข้อสมมติฐานในการจัดทำงบประมาณ
ประกอบด้วย ปัจจัยต่างๆที่ส่งผลต่อเป้าหมายของกิจการ เช่น
อัตราดอกเบี้ย อัตราแลกเปลี่ยน ที่อาจมีผลต่อการกำหนดราคา
สินค้าของกิจการ อัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจ การมีผู้ประกอบ
การรายใหม่เข้ามาเป็นคู่แข่งในตลาดสินค้าประเภทเดียวกัน ราคา
เชื้อเพลิงที่มีผลต่อต้นทุนการผลิตสินค้าของกิจการ สินค้าที่ยอด
ขายขึ้นลงตามฤดูกาล หรือตามกระแสความนิยม จำนวนวันที่ให้
เครดิตกับลูกค้า ส่วนลดจ่าย และค่าใช้จ่ายที่เกิดจากกิจกรรมส่ง
เสริมการขายต่างๆ เป็นต้น ในการประมาณการตัวเลขต่างๆ จะ
ต้องระบุปัจจัยหลักที่มีผลต่อกิจการออกมาให้ได้ และประมาณ
การผลกระทบที่มีต่อตัวเลขของกิจการ ปัจจัยเหล่านี้อาจมี
มากกว่าหนึ่งปัจจัย

แหล่งข้อมูลเพื่อให้ได้มาซึ่งตัวเลขในการประมาณการ
ข้อมูลสำคัญที่ใช้ในการประมาณการตัวเลข ได้แก่
๑) รายจ่ายประจำ เช่น เงินเดือน ค่าจ้าง ค่าน้ำค่าไฟฟ้า ค่าสาธารณูปโภค
เป็นต้น
๒) ประมาณการรายได้ ยอดขาย รายได้จากการให้บริการ
รายได้ค่าเช่า รายได้จากกิจกรรมต่างๆขององค์กร ดอกเบี้ยรับ
เป็นต้น

ข้อมูลข้างต้นอาจได้มาจากการเปรียบเทียบจำนวนเงินที่เกิดขึ้น
จริงในอดีต การจัดทำตัวเลขเปรียบเทียบย้อนหลัง ๓ ปี ๕ ปี ทำ
ให้มองเห็นแนวโน้ม และวงจรการขึ้นลงของตัวเลข การใช้อัตรา
การขยายตัวของยอดรายได้ และค่าใช้จ่าย เป็นต้น

การจัดทำงบประมาณ
ทำได้หลากหลายรูปแบบ แต่หลักๆ จะอยู่ในรูปของงบประมาณ
เพื่อการดำเนินงาน และงบประมาณทางการเงิน

งบประมาณเพื่อการดำเนินงาน
อาจจัดทำเป็นงบประมาณเฉพาะเรื่อง เช่น งบประมาณยอดขาย

งบประมาณการผลิต งบประมาณเกี่ยวกับสินค้าคงเหลือ งบ
ประมาณต้นทุนการผลิต งบประมาณค่าใช้จ่ายในการขายและ
บริหาร และประมาณการกำไรขาดทุน เป็นต้น

งบประมาณทางการเงิน
อาจทำในรูปของ งบประมาณการลงทุนในสินทรัพย์ถาวร
ประมาณการงบดุล และประมาณการกระแสเงินสด เป็นต้น
งบประมาณนั้นสามารถนำไปใช้ประโยชน์เพื่อการบริหาร เช่น
ใช้สำหรับควบคุมยอดค่าใช้จ่าย ใช้สำหรับกำหนดเป้าหมายของ
ฝ่ายขาย เพื่อการพยากรณ์ตัวเลขหรือแนวโน้มของกิจการ หรือ
เพื่อการวางแผน เช่น วางแผนการผลิต การวางแผนการลงทุนใน
สินทรัพย์ถาวร เป็นต้น

ในประมาณการงบดุล จะมีการประมาณยอดเงินสด เงินฝาก
ธนาคาร ลูกหนี้การค้า สินค้าคงเหลือ ค่าใช้จ่ายล่วงหน้า เจ้าหนี้
การค้า และค่าใช้จ่ายค้างจ่ายต่างๆ ประมาณการกำไรขาดทุน จะ
มียอดรายรับ-รายจ่าย สำหรับงวด ประมาณการกระแสเงินสด จะ
แสดงกระแสเงินสดรับและจ่ายโดยคำนึงถึง ระยะเวลาการเรียก
เก็บเงิน โดยแสดงกระแสเงินสดรับ-จ่าย จากกิจกรรมต่างๆ ๓
กิจกรรมได้แก่ กิจกรรมดำเนินงาน กิจกรรมลงทุน และกิจกรรม
จัดหาเงิน

การจัดทำงบประมาณขององค์กร หรือกิจการต่างๆ นั้น อาจมีข้อ
แตกต่างจากงบประมาณของภาครัฐที่ส่วนใหญ่เน้นหนักไปในเรื่อง
การแบ่งสันปันส่วนทรัพยากรของประเทศว่าจะให้น้ำหนักไปใน
เรื่องใด เท่าใด และการจัดสรรดังกล่าวมักคำนึงถึงจำนวนเงินของ
รายได้ว่ามีอยู่เท่าไร การใช้จ่ายไปในเรื่องต่างๆจะต้องสอดคล้อง
สมดุลกัน งบประมาณของภาครัฐนั้นผูกพันและมีผลรับรองตาม
กฎหมาย จึงจำเป็นต้องใช้ให้สอดคล้องกับงบประมาณรายจ่าย
ที่กำหนดไว้

อย่างไรก็ตาม การนำงบประมาณมาใช้นั้น คงต้องคำนึงถึง ความ
ยืดหยุ่นต่อตัวเลขในงบประมาณด้วย เนื่องจาก ด้วยสถานการณ์ที่
เปลี่ยนไป ปัจจัยต่างๆล้วนมีผลกระทบในทิศทางที่ไม่ตรงกับที่
คาดไว้แต่แรก การปรับปรุงตัวเลขประมาณการเป็นระยะโดยมี
เหตุผลรองรับที่เหมาะสม จะช่วยทำให้กิจการสามารถคาดการณ์
ผลการดำเนินงานจริงได้ใกล้เคียงทันต่อสถานกรณ์มากยิ่งขึ้น

[pat4310]

เป็นประโยชน์มากครับ