การตรวจเลือดเพื่อหามะเร็ง

[chatchai]

ปรึกษาคุณหมออีกเรื่องครับ

เห็นบางที่แนะนำให้มีการเจาะเลือดเพื่อหามะเร็งได้  ไม่ทราบว่าดีไหมครับ

[wara]

ที่น่าจะมีประโยชน์ แน่ๆ คือ
PSA ใช้ตรวจหามะเร็งต่อมลูกหมาก
แนะนำ ในชาย อายุ > 45 ปี ที่มีประวัติในครอบครัว (เช่น พ่อเป็น)
หรือใ นชายทุกคนที่อายุ > 50 ปี
เนื่องจาก มะเร็งต่อมลุกหมาก มักไม่มีอาการชัดเจน

เมื่อตรวจพบ ก็มักจะเป็นเยอะแล้ว

อีกตัว ที่ผมคิดว่ามีประโยชน์ คือ ตรวจเช็คไวรัสตับอักเสบ B และ  C
เนื่องจาก เป็นสาเหตุของการเกิด มะเร็งตับ
โดยที่ไม่มีอาการนำมาก่อนได้ ครับ


ส่วนตัวอื่นๆ ต้องรอ อาจารย์ Mprandy ครับ  :8)

[gradius173]

ไม่สามารถเจาะหามะเร็งได้ทุกชนิดครับ
แต่ถ้าอายุถึงเกณฑ์ก็ควรตรวจ
PSA  มะเร็งต่อมลูกหมาก
AFP  มะเร็งตับ
CEA  มะเร็งลำไส้ใหญ่
CA19-9 มะเร็งลำไส้ใหญ่ กระเพาะ และตับอ่อน
CA125 มะเร็งรังไข่
สองตัวล่างค่อนข้างจะไม่เฉพาะเจาะจง จึงไม่นิยมตรวจ

[ลูกอิสาน]

ตรวจได้ก็ดีซิครับ รักษาก่อนหนักจะได้เป็นเบา
2ปีที่แล้วลุงผมเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก ผ่าตัดครั้งแรกผ่านไปประมาณ 1 ปี เข้ารพ.ครั้งที่ 2 แล้วไม่ได้กลับอีกเลย  แค่ 11 วันเท่านั้น ผมต้องไปดูแลแกทุกวัน ดูอาการแล้วทรมานนะครับ

ไม่รู้เกี่ยวกันหรือเปล่า ลุงผมไปไหนมาไหนปั่นจักรยานเอา ไม่ใช้มอเตอร์ไซด์ ไม่รู้มีผลกระตุ้นมะเร็งหรือเปล่า ที่สงสัยเพราะแชมป์ปั่นจักรยานคนดัง แลนด์ อาร์สตรอง ก็เป็นมะเร็งนี้เหมือนกัน

[ปุย]

หมอๆครับ

เผอิญเพิ่งดู TGN เมื่อกี้ เค้ามีคุยว่า

ทานกาแฟทุกวัน ช่วยป้องกันมะเร็ง ช่วยป้องกันตับแข็ง
คือเค้าบอกว่า สารคาเฟอีนก็มีประโยชน์ เหมือนกัน
แต่ไม่ควรทานมาก เกิน 4 แก้ว ต่อ วัน

มีส่วน จริงเท็จ แค่ไหนครับ

[Anunta]

[quote="gradius173"]...
CEA

[Pn3um0n1a]

[quote="Anunta"][quote="gradius173"]...
CEA

[chatchai]

[quote="gradius173"]ไม่สามารถเจาะหามะเร็งได้ทุกชนิดครับ
แต่ถ้าอายุถึงเกณฑ์ก็ควรตรวจ
PSA

[mprandy]

จริง ๆ เมื่อเช้าพยายามพิมพ์ตอบอยู่ พิมพ์ไปเยอะมาก ปรากฏว่า IE มันเดี้ยง .. ขอประนาม Microsoft ที่ผลิต IE 7 ออกมาได้ "ห่วย" กว่ารุ่นเดิมมากในเรื่องความเสถียร

จะพิมพ์ใหม่หมดก็เซ็งแล้ว แถมยังไงก็ไม่เหมือนเก่า เลยเอาแบบกระชับเข้าเรื่องเลยดีกว่า

ฟันธงกันเลยว่า .. การตรวจเลือดหามะเร็ง (tumor marker) ในชุดแพ็คเกจตรวจสุขภาพของ รพ.ทั้งหลายแหล่ ไม่ว่าจะเป็นรัฐ หรือเอกชน .. เป็นการตรวจที่สิ้นเปลืองอย่างยิ่ง เมื่อเทียบกับประโยชน์ที่ได้ (เกือบจะเรียกมันว่าเป็นการตรวจที่ไร้สาระด้วยซ้ำ ติดตรงที่มีความดีอยู่ตัวนึง ไม่รู้ทำไมโฆษณาโกหกประชาชนกันอยู่ได้)

เพราะตัวที่มีประโยชน์จริง ๆ เพียงตัวเดียวคือ PSA ในการตรวจหามะเร็งต่อมลูกหมาก เนื่องจากเป็นมะเร็งที่ใช้วิธีตรวจอย่างอื่นได้ไม่ไว การตรวจเลือดนี้ไวพอสมควร และมีความจำเพาะสูง

การตรวจกรอง (screening test) พวกนี้ จะตรวจแล้วมันต้องดูประโยชน์ด้วยว่าตรวจไปดีอย่างไร -> ผลดีที่สุดที่ถือเป็น ultimate goal คือ ตรวจแล้ว ต้องทำให้เราพบมะเร็งระยะแรก ๆ ได้ เพื่อให้เรารักษาได้แต่เนิ่น ๆ และได้ผลดี ลดความเจ็บป่วยและอัตราตายได้ ซึ่งผลนี้ มีแต่ PSA อย่างเดียวที่ได้

การตรวจ CEA, CA 125, CA 19-9 ล้วนแล้วแต่เป็นการตรวจที่ "ไม่จำเพาะ" (คือมะเร็งหลาย ๆ อย่างก็มีพวกนี้สูง), เป็นการตรวจที่ "ไม่ไว" (คือกว่าค่าพวกนี้มันจะสูง ก็เป็นมะเร็งเยอะแล้ว กระจายไปทั่ว) ไม่ได้มีผลให้ลดความเจ็บป่วยและอัตราตายได้ (คือตรวจแล้วปกติ ก็ยังเป็นได้อยู่ดีเพราะว่ามะเร็งระยะแรก ค่าพวกนี้มันปกติ และถ้าตรวจแล้วสูง ก็เป็นเยอะแล้ว รักษาก็ไม่หาย ไม่ช่วยอะไรเท่าไหร่)

ส่วน AFP แม้จะดีในกรณีที่จะค้นหามะเร็งตับในผู้ที่เป็นพาหะของไวรัสตับอักเสบ หรือมีตับอักเสบเรื้อรังจากไวรัส การตรวจได้ค่าสูง ก็แสดงว่ามีก้อนใหญ่พอสมควรแล้ว แถมผู้ป่วยเหล่านี้ มักมีตับแข็งร่วมด้วย ก้อนมะเร็งบางทีก็แทรกซึมในเนื้อตับ (infiltrative type) ผ่าตัดไม่ได้อยู่ดี

และที่ลืมนึกกันไปเยอะ ทั้งคนตรวจ (แพทย์) และคนถูกตรวจ (คนไข้) ว่า ค่า tumor marker อาจจะสูงในภาวะอื่นที่ไม่ใช่มะเร็ง ก็ได้อีก

สรุปคือ ใครจะเสียเงินตรวจก็ไม่ว่ากันครับ แต่ถ้าตรวจแล้วปกติ ไม่ได้บอกอะไรเลย (แถมบางคน พาลชะล่าใจไปว่า ตรวจแล้วค่าปกติ แสดงว่าไม่เป็น) ตรวจแล้วสูง พาลทำให้นอนไม่หลับอีก

สิ่งที่อยากจะแนะนำมากกว่า คือ การตรวจกรองหามะเร็งกันจริง ๆ จัง ๆ ในตำแหน่งที่พบบ่อย ๆ เช่น การตรวจลำไส้ (ไม่ว่าจะเอ็กซ์เรย์สวนแป้ง หรือส่องกล้อง), การตรวจภายใน, การตรวจเต้านม การตรวจเหล่านี้เสียอีกที่มีหลักฐาน "ยืนยัน" ว่าสามารถพบมะเร็งในระยะแรกเริ่มได้ รักษามะเร็งระยะแรก ไม่ว่าจะเป็นมะเร็งอะไร มักได้ผลดีเสมอ

[Pn3um0n1a]

[quote="chatchai"][quote="gradius173"]ไม่สามารถเจาะหามะเร็งได้ทุกชนิดครับ
แต่ถ้าอายุถึงเกณฑ์ก็ควรตรวจ
PSA

[Pn3um0n1a]

กำ พอ พิมพ์ๆ ดันกด submit ซะนี่ ยังไม่จบ

ออกมาเห็นอาจารย์ตอบเสร็จแล้ว

[Pn3um0n1a]

ลดความเจ็บป่วยและอัตราตายได้

มีอีกอย่าง คือ ไม่เคยเห็นใครทำการวิจัย
ตรวจดูว่า การตรวจพวกนี้ เพิ่มอัตราตายหรือผลค้างเคียงจากการตรวจต่อรึเปล่า
การตรวจพบแล้ว ถ้าไม่ได้เป็นมะเร็งอย่างที่อาจารย์บอกว่ามันเป็นไปได้
(เพราะ sense+spec ไม่ได้สูง) ทำให้คุณภาพชีวิตของ คนที่มาตรวจเปลี่ยนไปอย่างไร

ผมว่าน่าสนใจ แต่คงไม่มีใครอยากทำมั้งครับ

สิ่งที่อยากจะแนะนำมากกว่า คือ การตรวจกรองหามะเร็งกันจริง ๆ จัง ๆ ในตำแหน่งที่พบบ่อย ๆ เช่น การตรวจลำไส้ (ไม่ว่าจะเอ็กซ์เรย์สวนแป้ง หรือส่องกล้อง), การตรวจภายใน, การตรวจเต้านม การตรวจเหล่านี้เสียอีกที่มีหลักฐาน "ยืนยัน" ว่าสามารถพบมะเร็งในระยะแรกเริ่มได้ รักษามะเร็งระยะแรก ไม่ว่าจะเป็นมะเร็งอะไร มักได้ผลดีเสมอ

สนับสนุนด้วยครับ

[noooon010]

หมอๆครับ

เผอิญเพิ่งดู TGN เมื่อกี้ เค้ามีคุยว่า

ทานกาแฟทุกวัน ช่วยป้องกันมะเร็ง ช่วยป้องกันตับแข็ง
คือเค้าบอกว่า สารคาเฟอีนก็มีประโยชน์ เหมือนกัน
แต่ไม่ควรทานมาก เกิน 4 แก้ว ต่อ วัน

มีส่วน จริงเท็จ แค่ไหนครับ

เวลาที่เราทราบข้อมูลมาจากสื่อพวกนี้
หลายครั้งเราต้องดูก่อนว่า มันมีความน่าเชื่อถือแค่ไหนครับ

ช่วยป้องกันมะเร็ง ป้องกันตับแข็ง เพราะมีสารต้านอนุมูลอิสระ
(Anti oxidant)จริงหรือ?

เอ๊ แล้วแต่ก่อนเค้าบอกว่า ชาเขียวก็ช่วยนี่นา
ฯลฯ

โดยส่วนตัวผมว่า สารต่างๆที่เค้าบอกว่าป้องกันนู่นนี่
ก็ไม่ดีเท่ากับเรารักษาสุขภาพหรอกครับผม

ปล.พี่ mprandy ตอบละเอียดดีจังครับ ขอบคุณนะครับผม  :D

[mprandy]

ไม่รู้เกี่ยวกันหรือเปล่า ลุงผมไปไหนมาไหนปั่นจักรยานเอา ไม่ใช้มอเตอร์ไซด์ ไม่รู้มีผลกระตุ้นมะเร็งหรือเปล่า ที่สงสัยเพราะแชมป์ปั่นจักรยานคนดัง แลนซ์ อาร์มสตรอง ก็เป็นมะเร็งนี้เหมือนกัน

คงไม่เกี่ยวกันครับ ไม่มีหลักฐานว่าการขี่จักรยาน หรือมอเตอร์ไซค์ ทำให้เสี่ยงต่อมะเร็งต่อมลูกหมาก

ขืนเป็นจริง คนไทยคงเป็นกันเพียบ :lovl:

ส่วนมะเร็งของคุณพี่แลนซ์ แกเป็น germ cell tumor ครับ มะเร็งชนิดนี้ถ้าเจอถือว่าเฮงพอสมควร เพราะเป็นหนึ่งในมะเร็งไม่กี่ชนิดที่หมอกล้ารับประกันว่าสามารถรักษาให้ "หายขาด" ได้ แม้จะกระจายแล้วด้วยซ้ำ (อย่างเฮียแลนซ์เองแกกระจายไปที่สมอง)

[gradius173]

ขอโทษครับที่ไม่ได้อธิบาย เป็นอย่างที่พี่mprandyตอบครับ
ที่เป็น Goal Standard จริงๆมีแค่ PSA ตัวเดียวครับ
AFP ใช้ในรายที่มีภาวะ Hepatitis ชนิดที่เสี่ยงเป็นมะเร็งเช่น Chronic Hepatitis B ,Hepatitis C ,Alcoholic Cirrhosis
CEA ไม่เฉพาะเจาะจงครับเป็นจากมะเร็ง หรือภาวะการอักเสบจากอวัยวะบางตำแหน่งก็ได้ ร.พ.เอกชนนิยมตรวจในโปรแกรม Check up แต่ที่ใช้จริงๆ จะเป็นกรณีที่เป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่อยู่แล้ว แล้วต้องการตรวจว่าภาวะของมะเร็งดีขึ้นหรือไม่จากการให้Chemotheraphy หรือมีภาวะ Recurrentหรือไม่หลังรักษาหาย ที่เป็นGoal Standardจริงๆ คือ Colonoscope ส่วนการสวนแป้ง(Ba Enema)ปัจจุบันมีที่ใช้น้อยลง
CA125,CA19-9 ไม่ค่อยได้ตรวจทั่วไป จะมีในโรงเรียนแพทย์ หรือร.พ.เอกชนที่ใหญ่จริงๆ มีประโยชน์น้อย ส่วนใหญ่ใช้ Follow up รายที่เป็นมะเร็งแล้วเหมือนCEA
ที่ควรตรวจแล้วได้ประโยชน์จริง Pap smear(CA Cervix),Physician Breast Examination & Mammogram(CA Breast)

[chatchai]

ขอบคุณ  คุณหมอทุกท่านที่อุตสาห์เสียสละเวลามาให้ความรู้

[Pn3um0n1a]

[quote="chatchai"]ขอบคุณ

[กล้วยทอด]

[quote="chatchai"]ขอบคุณ

[wara]

พี่ฉัตรครับ

เลือดตัวที่เจาะแล้วคุ้มแน่ๆ  (ไม่มีขาดทุน)

คือ ไวรัสตับอักเสบ บี ไวรัสตับอักเสบ ซี  ที่เจาะได้เลย

เพราะถ้าเป็น ทำให้ เพิ่มโอกาสการเป็นมะเร็งตับ และ ตับแข็ง แบบสะสม

และหากตรวจพบ ก็สามารถรักษาได้ครับ

ส่วน PSA ก็น่าเจาะ ครับ โดย รอเจาะเมื่ออายุถึงเกณฐ์ครับ

[ลูกอิสาน]

ขอบคุณหมอทุกท่านเช่นกันครับ หมอแพรนด้า wara gradias หมอนิว โดยเฉพาะพี่หมอแพรนด้า รอบรู้ในทุกแขนงจริงๆ ขอให้ได้ ศ.ไวๆนะครับ


ข้อมูลมีประโยชน์มากเลยครับ อ่านดูแล้วคงต้องไปตรวจพวกไวรัสก่อน เพราะผมจำไม่ได้ว่าเคยฉีดอะไรมาบ้าง ส่วน psa อายุยังไม่ถึง แต่ก็คงจะตรวจ เห็นคนเป็นกันเยอะ ไม่รู้ต่างกันอย่างไรระหว่างมะเร็งลูกหมาก และลูกหมากโต เค้าว่าอาการบ่งชี้แรกสุดคือลุกขึ้นมาฉี่เกิน 1 ครั้งใน 1 คืนให้ระวังไว้ ไม่รู้ว่ามีเหตุมีผลหรือเปล่าครับ

[Pn3um0n1a]

ไม่รู้ต่างกันอย่างไรระหว่างมะเร็งลูกหมาก และลูกหมากโต เค้าว่าอาการบ่งชี้แรกสุดคือลุกขึ้นมาฉี่เกิน 1 ครั้งใน 1 คืนให้ระวังไว้ ไม่รู้ว่ามีเหตุมีผลหรือเปล่าครับ

อาการที่บอก เรียก nocturia ครับ ปัสสาวะกลางคืน หลังนอนแล้ว
ปกติ 1-2 ครั้งอาจพอรับได้ ต้องถามดีๆ ว่าดื่มน้ำเยอะด้วยรึเปล่า
(เพราะถ้าดื่มเยอะ ก็มีปัสสาวะเยอะ)
อีกอย่างคือบางคนบอกไม่ต้องตื่นเลย แต่ถามดีๆ กลับได้ความว่า นอนตอนกลางคืนแค่ 3-4 ชั่วโมง (อาจจะนอนบ่ายอีกรอบ)
(ซึ่งอาจจะทำให้ไม่รู้สึกว่าตื่นมาปัสสาวะบ่อยๆ ก็ได้ แต่จริงๆ อาจจะบ่อย)

เป็นอาการหนึ่งที่บ่งชี้ obstructive symptoms หมายถึงมีการอุดกั้นทางเดินปัสสาวะบางส่วน ได้
(ต่อมลูกหมากอยู่ตรงคอกระเพาะปัสสาวะ ทางออกของปัสสาวะ หุ้มรอบๆ ท่อปัสสะวะไว้)

ต่อมลูกหมากโต ทำให้ปัสสาวะลำบาก หรืออาจไม่รู้สึก แต่มีปัสสาวะเหลือค้างในกระเพาะปัสสาวะมากกว่าปกติ ทำให้ กระเพาะปัสสาวะเต็มเร็วกว่าคนปกติ เพราะของเดิมมันเหลือเยอะ (งงมะครับ)

ส่วนต่อมลูกหมากโต กับ มะเร็ง ต่างกันอยู่บ้าง
ตรงที่ ต่อมลูกหมากโต มักจะโต เข้าไปในท่อทางเดินปัสสาวะ ทำให้ ทางเดินปัสสะวะ ตรงคอกระเพราะปัสสาวะ แคบ  อาการจะชัด กว่า

ส่วนมะเร็ง จะโต (หรือเรียกว่า กินเข้าไป น่าจะชัดดี) ออกไปในเนื้อต่อมลูกหมาก บางที อาการ obstruction ไม่ชัดเท่าต่อมลูกหมากโต
การตรวจด้วยนิ้ว ทางทวารหนัก อาจไม่รู้สึกว่า ต่อมลูกหมากโต ครับ

ทำให้คิดเบ็ดเสร็จแล้ว PSA ถึงมีประโยชน์ครับ  

[Pn3um0n1a]

เด๋วนี้พิมพ์ยาวหน่อย ต้องดูอีกที มีใครมาแซงป่าว 555  :oops:

[Pn3um0n1a]

อ้อ ลืมตอบคำถามพี่ลูกอิสาน

สรุปว่า อาการที่พี่บอกมา บ่งชี้แค่ว่า มีความผิดปกติ
จริงๆ แล้วมีสาเหตุอื่นๆ อีก ที่พบบ่อยก็เช่น เบาหวาน เป็นต้น (พบได้บ่อยกว่าอีก) คงต้องซักประวัติเพิ่มเติม+ตรวจอื่นๆ

ส่วนถ้าไม่มีอาการ ก็ไม่ได้บอกว่า ไม่ได้เป็นมะเร็งนะครับ
มะเร็งต่อมลูกหมาก เป็นมะเร็งที่ อาการเริ่มต้นไม่ชัดเจน (หรืออาจไม่มี)
พบได้บ่อย พอสมควรในคนไทย
มีการรักษาที่ทำให้หายขาดได้
จึง แนะนำให้ตรวจไว้ครับ

[mprandy]

ขอบคุณหมอทุกท่านเช่นกันครับ หมอแพรนด้า wara gradias หมอนิว โดยเฉพาะพี่หมอแพรนด้า รอบรู้ในทุกแขนงจริงๆ ขอให้ได้ ศ.ไวๆนะครับ

วุ้ย.. สมพรปากคุณลูกอิสานครับ จริง ๆ อยากลงทุนได้รวย ๆ แบบคุณลูกอิสาน ด้วย จะดีที่ซู๊ด  :8)

[chatchai]

วัคซีนไวรัสตับอักเสบ  ฉีดแล้วป้องกันได้กี่ปีครับ  ผมเคยฉีดมานานเกือบสิบปีแล้ว

[tanate@man]

ขอบคุณ คุณหมอทุกท่านครับที่ให้ความรู้
อาจารย์ mrprandy นี่ขยันนะครับ รู้ทั้งหุ้นและวิชาชีพ อาจารย์อย่าเพิ่งรีบเกษียณเลยนะครับ ความรุ้ความสามารถของอาจารย์เป็นประโยชน์ต่อสังคมมาก ๆ เลยครับ อยู่ในวงการแพทย์ต่อไปตราบนานเท่านานเถอะครับ

[ปุย]

[quote="wara"]พี่ฉัตรครับ

เลือดตัวที่เจาะแล้วคุ้มแน่ๆ

[wara]

SGOT เป็นค่า enzyme ที่พบใน เซลล์ตับ และเม็ดเลือดแดงครับ
ถ้าขึ้นก็อาจเป็นได้ 2 กรณี คือ ออกมาจากเซล ตับ หรือจากเม็ดเลือดแดง

SGPT เป็น enzyme ที่พบใน เซลล์ ตับ เป็นหลัก ดังนั้น จะมีความจำเพาะมากกว่า
 
โดยปกติ ค่า SGOT / SGPT < 40 (ขึ้นอยู่กับค่ามาตรฐานของแต่ละรพ.)

ปริมาณ และ ลักษณะการขึ้นลงของ enzyme ขึ้นอยู่กับ สาเหตุที่ทำให้เซลล์ตับ มี injury  และ ยังขึ้นอยู่กับระยะเวลา ที่เกิด ครับ
มีหลายรูปแบบ

ยกตัวอย่างเช่น
 ถ้าเป็นตับอักเสบจากการดื่มสุรา  ค่าเอนไซม์มักขึ้น 3-5 เท่าของค่าปกติ และ มักพบ ค่า อัตราส่วน SGOT /SGPT ประมาณ 2

 ส่วนถ้าเป็นตับ อักเสบเฉียบพลัน จากเชื้อไวรัส ตับอักเสบ
จะมีค่า SGOT , SGPT ขึ้นประมาณ 15-40 เท่า
 
 ถ้าเป็นจากยาหรือสารพิษ จะ ขึ้นมากกว่า 40 เท่า แต่จะลงอย่างรวดเร็ว  เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม ผมแนะนำว่าถ้า คุณ ปุยสงสัย ให้ปรึกษาแพทย์จะดีกว่าครับ
หรือไม่ก็อาจจะ เอาผล lab มา PM or post ถามใน web ก็ได้ครับ

[ปุย]

อย่างไรก็ตาม ผมแนะนำว่าถ้า คุณ ปุยสงสัย ให้ปรึกษาแพทย์จะดีกว่าครับ
หรือไม่ก็อาจจะ เอาผล lab มา PM or post ถามใน web ก็ได้ครับ

ขอบคุณครับคุณหมอ ผมมีปัญหาเกี่ยวกับตับอยู่ ตามที่ถามในกระทู้นี้
http://www.thaivi.com/webboard/viewtopic.php?t=30887
ตอนแรกว่า อาทิตย์นี้จะไป follow-up ผลเลือด ตอนนี้เลื่อนเป็นอาทิตย์หน้า
ก็จะห่างกันเกือบๆเดือน ไว้ได้ผล update แล้วจะมาเรียนถาม ทางกระทู้นั้นต่อล่ะกันนะครับ

วัคซีนไวรัสตับอักเสบ

[mprandy]

[quote="ปุย"][quote="chatchai"]วัคซีนไวรัสตับอักเสบ