ต้องเข้าใจกิจการที่จะลงทุนมากๆก่อนครับ
สมมุติ บัฟเฟตต์อ่านจนเข้าใจในธุรกิจนั้นจนติด 1ใน 5 คนในโลก
อย่าง IBM นี่อ่านมาหลายสิบปีเลยนะครับ
ขอบเขตของความรู้ (circle of competence)จึงสำคัญมากในการประเมินธุรกิจ
นอกจากนั้นการเข้าซื้อในแต่ละครั้ง ต้องมี mos ที่มากเพียงพอ
การวัดมูลค่าหุ้นแบบเป๊ะๆจึงไม่จำเป็นครับ
แบบที่เกรแฮม ว่า จะบอกว่าคนไหนอ้วน ไม่ต้องรู้น้ำหนักเขาก็ได้
แต่ไอเดียในการหาผลตอบแทน ก็คือ
ผลรวมของกระแสเงินสดที่บริษัทจะผลิตออกมาได้จนบริษัทนั้นเจ๊ง(ตลอดกาล)
แล้วคิดลดกลับมาเป็นปัจจุบันด้วยส่วนลดอย่างดอกเบี้ย เงินเฟ้อ ต้นทุนของเงินทุน ครับ
ซึ่งมันก็คือ DCF นั้นแหละ ซึ่งผมว่า บัฟเฟตต์ใช้ในแง่ของไอเดียมากกว่า
แต่ทีนี้ บัฟเฟตต์ ไม่มีคอมพิวเตอร์ หรืออาจจะไม่มีเครื่องคิดเลขด้วยซ้ำ
แปลว่า บัฟเฟตต์อาจจะเก่งมาก หรือ การคิดมันอาจไม่ต้องซับซ้อนขนาดนั้น
จำได้เลาๆว่า ไม่บัฟเฟตต์ก็มังเจอร์ บอกว่าไม่ต้องอัจฉริยะ
แค่รู้คณิตศาสตร์ประมาณนึงกับความน่าจะเป็น ก็เพียงพอแล้ว
แต่ทีนี้ผมสังเกตุว่า เวลาประเมินมูลค่า ผมว่าเขาประเมินที่ตัวบริษัทมากกว่า
ว่าจะกำไรเป็นอย่างไร เติบโตแค่ไหน แล้วหามูลของค่าบริษัทออกมา
แล้วค่อยไปเทียบราคานะครับ ว่าจะได้ผลตอบแทนเท่าไหร่
จึงไม่มีประเด็นการปรับ p/e แบบที่ หรือหาค่าพีอีเหมาะสม
อาจจะเป็นเพราะบัฟเฟตต์ซื้อบริษัทชั้นยอดอยู่แล้วก็ได้
แต่เดาว่า เขามุ่งเน้นแต่ผลประกอบการของกิจการเท่านั้น
ไม่ได้หวังให้ตลาด(มวลชน)มาสร้างราคา แต่ผลประกอบการจะสร้างราคาเองครับ
เลาๆอีกอัน บัฟเฟตต์พูดประมาณว่า
ถ้าคุณซื้อธุรกิจที่ต่ำกว่ามูลค่า คุณจะทำเงินได้
หากรู้ว่า ธุรกิจใดสร้างมูลค่า ไม่สร้างมูลค่า คุณก็จะทำเงินได้
วัดมูลค่าหุ้นด้วยตัวคุณเอง ของพี่สุมาอี้ เป็นตัวอย่างการวัดมูลค่าหุ้นแบบต่างๆ
คมปัญญาบัฟเฟตต์ บัฟเฟตต์เขียนเอง
แก่นแท้ของบัฟเฟตต์เป็นเล่มที่ผมชอบ
ก็คงพอจะเข้าใจ คอนเสปแหละ ครับ
แต่ถ้าอยากเห็นตัวเลขหน่อยก็
ลองหา
buffettology หรือ new buffettology อ่านดู
บัฟเฟตต์ ไม่ได้เขียนเองแต่ก็ไม่ได้ปฏิเสธว่าผิด
โดยส่วนตัวคิดว่า มีหลักวิธีดูกิจการที่ดีอยู่พอสมควร
แต่การคำนวนมีบางอย่างไม่สมเหตุสมผลอยู่เหมือนกัน
สุดท้ายนี้แก่นของการลงทุนแบบเน้นคุณค่าก็ยังเหมือนเดิมครับ
- ซื้อหุ้นเหมือนซื้อธุรกิจ
- ซื้อในราคามี matgin of safety
- ใช้ความผันผวนของตลาดให้เป็นประโยชน์
การลงทุนเป็นศิลปะมากๆครับ สนุกสนานในการลงทุนนะครับ
