เวทมนตร์ทางการเงิน:ตอนการควบรวมกิจการ(Mergers & Acquisitions
โพสต์แล้ว: ศุกร์ พ.ค. 04, 2012 12:16 pm
การควบรวมกิจกรรมถือว่าเป็นเครื่องมือของผู้บริหารที่ทำให้บริษัทสามารถเติบโตได้อย่างรวดเร็วและยังเป็นการทำให้องค์กรมีประสิทธิภาพมากขึ้น เพื่อให้เห็นภาพง่ายๆว่าการทำM&A สามารถทำให้บีิษัทโตเร็วได้อย่างไร ผมขอยกตัวอย่างธุรกิจโรงพยาบาลซึ่งค่อนข้างได้ประโยชน์การทำM&A ได้ชัดเจน ธุรกิจโรงพยาบาลนั้น การที่ผู้บริหารอยากจะเห็นธุรกิจเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วนั้นมักจะทำไม่ได้กันง่ายๆ ถ้าเป็นโรงพยาบาลเดี่ยวๆ ยอดรายได้จะเพิ่มได้ จะต้องอาศัยคนไข้มาใช้บริการมากขึ้นหรือการเก็บอัตตราค่าบริการที่สูงขึ้น ซึ่งการรอให้ผู้ป่วยมาใช้บริการมากขึ้น เป็นปัจจัยที่ควบคุมได้ยากมาก เพราะสำหรับคนทั่วไปแล้วถ้าเป็นไปได้คงไม่มีใครอยากจะมาโรงพยาบาลกันบ่อยๆ การที่โรงพยาบาลจะทำการตลาดเพื่อเรียกลูกค้าให้มานั้นไม่ได้ทำกันง่่ายๆ ส่วนมากต้องอาศัยชื่อเสียงของโรงพยาบาลและอาศัยให้คนไข้บอกต่อๆกัน สำหรับทางเลือกการเพิ่มค่าบริการนั้น อาจจะเป็นทางเลือกที่ฆ่าตัวตายได้เพราะว่าถ้าปรับมากเกินไป คนไข้อาจจะตัดสินใจเปลี่ยนไปใช้บริการโรงพยาบาลอื่นแทนได้ นอกจากนั้น บางครั้งรายได้ของโรงพยาบาลยังขึ้นๆลงๆ เช่น เหตุการณ์ไข้หวัด2009 หลายๆโรงพยาบาลก็มีรายได้เป็นกอบเป็นกำ แต่พอผ่านมาอีกปี รายได้ก็กับลดลง
การขยายสาขา(เหมือนค้าปลีก)ดูเหมือนจะแก้ปัญหานี้ได้ เพราะว่าก็มีโรงพยาบาลอีกสาขาหนึ่ง เป็นการขยายฐานลูกค้าใหม่ได้โดยตรง แต่ปัญหาที่ตามมาก็คือ การขยายสาขาของโรงพยาบาลมักจะต้องลงทุนเครื่องมือค่อนข้างสูง ประกอบกับโรงพยาบาลใหม่นั้น โดยมากคนไข้มักจะไม่ค่อยไว้วางใจไปใช้บริการ (ร้านอาหารใหม่ ห้างใหม่ คนมักจะเยอะ แต่ไม่ใช่โรงพยาบาลแน่ๆ) ดังนั้น ถ้าผู้บริหารตัดสินใจเปิดโรงพยาบาล แม้ว่ารายได้จะมากขึ้น แต่โดยทั่วไปกำไรในปีแรกๆน่าจะตกลง ด้วยเหตุนี้การทำM&A จึงเกิดประโยชน์กว่ามาก กล่าวคือ เราสามารถเพิ่มฐานลูกค้าใหม่ได้ทันทีโดยไม่ต้องกังวัลว่าโรงพยาบาลที่ซื้อมาจะไม่มีคน นอกจากนี้ยังเป็นเป็นการลดโรงพยาบาลคู่แข่งไปในตัว และทางโรงพยาบาลยังสามารถแชร์แพทย์ที่เชี่ยวชาญเฉพาะทางได้ซึ่งเป็นการประหยัดค่าใช้จ่ายไปในตัว เรียกว่ายิงปืนนัดเดียว ได้นกหลายตัว ซึ่งอย่างนี้แล้วหลายๆคนคงเห็นประโยชน์ของการทำM&Aกันบางไม่มากก็น้อยนะครับ
แต่ในฐานะนักลงทุน การที่เราจะลงทุนในบริษัทที่ชอบทำการM&Aนั้น เราอาจจะต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ เพราะว่า ในหลายๆครั้งการทำM&Aนั้นเปรียบเสมือน การร่่ายเวทมนตร์ลงไปในงบการเงิน และอาจจะทำให้เราเกิดการเข้าใจอะไรผิดๆและลงทุนในสิ่งที่เป็นแค่ภาพฝันก็เป็นไปได้ เพื่อให้เข้าใจง่ายๆ ผมขอสมมุติบริษัทขึ้นมาสองบริษัท บริษัทแรกขอให้ชื่อว่าบริษัทรุ่งโรจน์ บริษัทนี้เป็นบริษัทในฝันของนักลงทุนคือเติบโตต่อเนื่องสิบกว่าเปอร์เซนต์ตลอดเป็น10ปี บริษัทที่สองชื่อบริษัทเต่าน้อย บริษัทนี้ก็ถือว่าดีพอใช้ เติบโตทุกปีเหมือนกันแต่โตประมาณ2-3 เปอร์เซนต์ ปีที่ผ่านมาบริษัทมีกำไรและจำนวนหุ้นเท่ากันคือ10บาทต่อหุ้น แต่เนื่องด้วยบริษัทรุ่งโรจน์นั้นเป็นบริษัทเติบโตเร็วทำให้P/Eตลาดสูงกว่าบริษัทเต่าน้อย (โดยผมสมมุติให้ตลาดให้p/Eกับบริษัทรุ่งโรจน์ 20เท่าและให้P/Eของบริษัทเต่าน้อย 10เท่า) ส่งผลให้ราคาที่ขายในตลาดของบริษัทรุ่งโรจน์อยู่ที่ 200บาทต่อหุ้นแต่บริษัทเต่าน้อยขายที่ราคา 100บาทต่อหุ้น บริษัทรุ่งโรจน์อยากจะทำการควบรวมกับบริษัทเต่าน้อยโดยแลกหุ้นในอัตตราหุ้นใหม่1ต่อ2หุ้นเก่า (ขอนุญาติคิดอย่างง่ายๆโดยไม่มีส่วนลดอะไรนะครับ)
ซึ่งจะเห็นว่าหลังจากรวมกันแล้ว ทั้งสองบริษัทยังไม่ได้ทำอะไร กำไรต่อหุ้นก็เพิ่มขึ้นกว่าแล้ว 30% ผมขอเรียกว่าการทำแบบนี้เป็นเวทมนตร์อย่างหนึ่งเลย โดยบริษัทที่แข่งแกร่งอาศัยชื่อของตัวเองกับการทำM&A ในการสร้างราคาของหุ้น ลองคิดดูว่า เพียงแค่บริษัทรุ่งโรจน์ทำอย่างนี้ในทุกปีกับบริษัทที่เติบโตช้า ก็จะทำให้ภาพกำไรในแต่ละปีเติบโตอย่างมหาศาลและเมื่อรวมกับการเติบโตของกำไรของบริษัทตังเอง เราที่เป็นนักลงทุนก็แทบจะไม่สามารถภาพของความจริงได้เลย
จริง ๆ วิธีการแบบนี้จะได้ประโยชน์ทุกฝ่าย ทั้งผู้บริหารและนักลงทุน ถ้าผู้บริหารสามารถใช้ประโยชน์ในการเพิ่มประสิทธิภาพและลดต้นทุนได้จริง แต่ถ้าเป็นการทำนี้เป็นเพียงแค่ตกแต่งตัวเลข ผมก็ขอให้เพื่อน ๆ นักลงทุนระมัดระวังอยากหลงกลนี้
ขอให้ทุกคนลงทุนอย่างมีสติครับ
การขยายสาขา(เหมือนค้าปลีก)ดูเหมือนจะแก้ปัญหานี้ได้ เพราะว่าก็มีโรงพยาบาลอีกสาขาหนึ่ง เป็นการขยายฐานลูกค้าใหม่ได้โดยตรง แต่ปัญหาที่ตามมาก็คือ การขยายสาขาของโรงพยาบาลมักจะต้องลงทุนเครื่องมือค่อนข้างสูง ประกอบกับโรงพยาบาลใหม่นั้น โดยมากคนไข้มักจะไม่ค่อยไว้วางใจไปใช้บริการ (ร้านอาหารใหม่ ห้างใหม่ คนมักจะเยอะ แต่ไม่ใช่โรงพยาบาลแน่ๆ) ดังนั้น ถ้าผู้บริหารตัดสินใจเปิดโรงพยาบาล แม้ว่ารายได้จะมากขึ้น แต่โดยทั่วไปกำไรในปีแรกๆน่าจะตกลง ด้วยเหตุนี้การทำM&A จึงเกิดประโยชน์กว่ามาก กล่าวคือ เราสามารถเพิ่มฐานลูกค้าใหม่ได้ทันทีโดยไม่ต้องกังวัลว่าโรงพยาบาลที่ซื้อมาจะไม่มีคน นอกจากนี้ยังเป็นเป็นการลดโรงพยาบาลคู่แข่งไปในตัว และทางโรงพยาบาลยังสามารถแชร์แพทย์ที่เชี่ยวชาญเฉพาะทางได้ซึ่งเป็นการประหยัดค่าใช้จ่ายไปในตัว เรียกว่ายิงปืนนัดเดียว ได้นกหลายตัว ซึ่งอย่างนี้แล้วหลายๆคนคงเห็นประโยชน์ของการทำM&Aกันบางไม่มากก็น้อยนะครับ
แต่ในฐานะนักลงทุน การที่เราจะลงทุนในบริษัทที่ชอบทำการM&Aนั้น เราอาจจะต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ เพราะว่า ในหลายๆครั้งการทำM&Aนั้นเปรียบเสมือน การร่่ายเวทมนตร์ลงไปในงบการเงิน และอาจจะทำให้เราเกิดการเข้าใจอะไรผิดๆและลงทุนในสิ่งที่เป็นแค่ภาพฝันก็เป็นไปได้ เพื่อให้เข้าใจง่ายๆ ผมขอสมมุติบริษัทขึ้นมาสองบริษัท บริษัทแรกขอให้ชื่อว่าบริษัทรุ่งโรจน์ บริษัทนี้เป็นบริษัทในฝันของนักลงทุนคือเติบโตต่อเนื่องสิบกว่าเปอร์เซนต์ตลอดเป็น10ปี บริษัทที่สองชื่อบริษัทเต่าน้อย บริษัทนี้ก็ถือว่าดีพอใช้ เติบโตทุกปีเหมือนกันแต่โตประมาณ2-3 เปอร์เซนต์ ปีที่ผ่านมาบริษัทมีกำไรและจำนวนหุ้นเท่ากันคือ10บาทต่อหุ้น แต่เนื่องด้วยบริษัทรุ่งโรจน์นั้นเป็นบริษัทเติบโตเร็วทำให้P/Eตลาดสูงกว่าบริษัทเต่าน้อย (โดยผมสมมุติให้ตลาดให้p/Eกับบริษัทรุ่งโรจน์ 20เท่าและให้P/Eของบริษัทเต่าน้อย 10เท่า) ส่งผลให้ราคาที่ขายในตลาดของบริษัทรุ่งโรจน์อยู่ที่ 200บาทต่อหุ้นแต่บริษัทเต่าน้อยขายที่ราคา 100บาทต่อหุ้น บริษัทรุ่งโรจน์อยากจะทำการควบรวมกับบริษัทเต่าน้อยโดยแลกหุ้นในอัตตราหุ้นใหม่1ต่อ2หุ้นเก่า (ขอนุญาติคิดอย่างง่ายๆโดยไม่มีส่วนลดอะไรนะครับ)
ซึ่งจะเห็นว่าหลังจากรวมกันแล้ว ทั้งสองบริษัทยังไม่ได้ทำอะไร กำไรต่อหุ้นก็เพิ่มขึ้นกว่าแล้ว 30% ผมขอเรียกว่าการทำแบบนี้เป็นเวทมนตร์อย่างหนึ่งเลย โดยบริษัทที่แข่งแกร่งอาศัยชื่อของตัวเองกับการทำM&A ในการสร้างราคาของหุ้น ลองคิดดูว่า เพียงแค่บริษัทรุ่งโรจน์ทำอย่างนี้ในทุกปีกับบริษัทที่เติบโตช้า ก็จะทำให้ภาพกำไรในแต่ละปีเติบโตอย่างมหาศาลและเมื่อรวมกับการเติบโตของกำไรของบริษัทตังเอง เราที่เป็นนักลงทุนก็แทบจะไม่สามารถภาพของความจริงได้เลย
จริง ๆ วิธีการแบบนี้จะได้ประโยชน์ทุกฝ่าย ทั้งผู้บริหารและนักลงทุน ถ้าผู้บริหารสามารถใช้ประโยชน์ในการเพิ่มประสิทธิภาพและลดต้นทุนได้จริง แต่ถ้าเป็นการทำนี้เป็นเพียงแค่ตกแต่งตัวเลข ผมก็ขอให้เพื่อน ๆ นักลงทุนระมัดระวังอยากหลงกลนี้
ขอให้ทุกคนลงทุนอย่างมีสติครับ
