Thai VI

ตามปกติเวลาจะเลือกซื้อหุ้นสักตัว มักจะให้ความสำคัญเรื่องหนี้สินของบริษัทเป็นตัวตัดสินเสมอ ก็คิดเอาอย่างชาวบ้านนะคะ ว่าถ้ามีหนี้เงินหาได้เท่าไหร่ก็เอามาใช้หนี้หมด หุ้นที่เลือกเข้าพอร์ตแต่ละตัวนอกจากดูไอ้ตัวเลขต่างๆในงบการเงินแล้ว(ก็รู้เรื่องบ้าง ไม่รู้เรื่องบ้าง) ถ้าเจอหนี้สูงถึง 20%ของสินทรัพย์เนี่ยตัดทิ้งเลย ทำให้มีหุ้นที่เลือกซื้อเข้าพอร์ตได้น้อยมากตอนนี้มีหุ้นอยู่ไม่ถึงสิบตัว จริงๆแล้วก็ทราบนะคะว่าการทำธุรกิจก็ต้องมีหนี้สินจากการลงทุนเพื่อขยายธุรกิจ ปัญหาก็คือตัวเลขของหนี้สินที่เหมาะสม เราจะหายังไงล่ะคะ ใครที่ทำธุรกิจหรือมีความรู้ช่วยสอนหน่อยสิคะว่าความสามารถในการบริหารหนี้ของบริษัทต้องดูจากอะไรบ้าง ขอบคุณค่ะ

หากให้เลือกผมชอบหุ้นที่ไม่มีหนี้ครับ เพราะกำไรที่ทำได้มีโอกาสตกถึงมือผู้ถือหุ้นมากกว่า.....แต่หากมีหนี้คงต้องพิจารณาระดับหนี้เปรียบเทียบกับกำไรที่ทำได้แต่ละปี หากต้องใช้กำไรเพื่อใช้คืนหนี้หลายๆปี ผมคงไม่เลือกครับ

ถึงบริษัทที่มีหนี้ต่ำจะเป็นสิ่งที่ดี แต่ถ้าบริษัทที่ว่านี่เพิ่มทุนมากๆ ผมก็ว่าแย่นะ

นอกจากดูปริมาณ ก็ดูชนิดของหนี้ด้วย พวกหนี้เงินกู้ต่างประเทศ ถือว่าแย่ที่สุด เพราะเสี่ยงทั้งอัตราดอกเบี้ยและอัตราแลกเปลี่ยน .. เงินกู้ในประเทศเสี่ยงรองลงมา หุ้นกู้ ตั๋วเงิน พวกดอกเบี้ยคงที่ผมว่าก็ยังดีนะ (ยกเว้นหุ้นกู้แปลงสภาพ ที่แท้จริงแล้วเป็นการเพิ่มทุนล่วงหน้า) หนี้ที่ดีที่สุดคือ เจ้าหนี้การค้าและเงินรายได้รับล่วงหน้า ในกิจการบางประเภท

วิธีคิดอย่างชาวบ้าน เมื่อเปรียบเทียบ Debt / Equity แล้ว ... ลองเปรียบเทียบ Interest per share กับ Dividend per share ดูสิครับ ดูว่านักลงทุนกับเจ้าหนี้ ใครได้กระแสเงินสดมากกว่ากัน

หนี้ที่ผมสนใจก็เป็นหนี้ที่บริษัทต้องเสียดอกเบี้ยนะครับ

ผมมักจะเปรียบเทียบหนี้เงินก้เทียบกับกระแสเงินสดอิสระมากกว่าครับ บริษัทจะมีปัญหาจ่ายคืนหนี้มากหรือน้อยในแต่ละปี ก็คงขึ้นอย่กับเงินสดสทธิรับในแต่ละปีของบริษัทนะครับ ผมไม่ชอบเกิน 3 เท่าครับ

การเปรียบเทียบดอกเบี้ยจ่ายก็เช่นกันครับ ควรเปลี่ยนสตรการคำนวณ Interest Coverage Ratio ที่ใช้ข้อมลในงบกำไรขาดทนได้แล้วครับ ควรใช้ข้อมลในงบกระแสเงินสดครับ

สำหรับผมถ้าเป็นไปได้ไม่เอาหนี้ระยะยาวทุกชนิด แต่ถ้ามีก็ต้องไม่เกิน 3-4 เท่าของกำไรจากการดำเนินงาน จะได้ใช้หมดเร็วๆ แต่ถ้าจะให้ดีเลือกหนี้น้อยๆไว้ก่อนเป็นดี แต่บางบริษัทก็ควบคุมจัดการหนี้ได้เก่ง ต้องเลือกดีๆด้วยครับ

อย่าไปเทียบหนี้ต่อสินทรัพย์เลยครับ เทียบหนี้ต่อกำไรปกติที่บริษัททำได้จะดีกว่า (ยิ่งถ้าใช้กระแสเงินสดแบบที่พี่ฉัตรชัยว่าได้ยิ่งดี) เพราะเป็นมุมมองที่ว่าบริษัทจะสามารถหาเงิน (จากสินทรัพย์ที่บริษัทมี) ไปจ่ายดอกเบี้ยแก่เจ้าหนี้ได้มากน้อยแค่ไหน

ต้องพิจารณาความสามารถในการชำระหนี้ครับ ว่าสามารถจ่ายาคืนด้เร็วที่สุดในกี่ปี ซึ่งตามในหนังสือ the new buffatology บอกว่าไม่ควรเกิน 3 เท่าครับ

อย่างไรก้อตามควรจะดูว่ากำไรที่บริษัททำได้ในแต่ละปีมีความเสถียรภาพแค่ไหนด้วย ถ้ามีการแกว่งตัวมากๆ ผมว่าอย่าไปลงทุนเลยครับ และที่สำคัญควรจะดูด้วยว่าบริษัทก่อหนี้มาเพื่ออะไร แล้วหนี้ที่ก่อมานั้นเป็นผลดี หรือผลเสียกับบริษัทในระยะยาวด้วยครับ

แล้วแต่ประเภทธุรกิจด้วยนะครับ ธุรกิจที่ความเสี่ยงต่ำมากๆ และ
อัตราการทำกำไรขั้นต้นดีกว่าดอกเบี้ยมากๆ ก็สามารถมีหนี้ได้มาก
ครับ จริงๆแล้วยิ่งความเสี่ยงต่ำมากก็ยิ่งดีถ้าจะมีหนี้มาก

แต่ถ้าความเสี่ยงสูง ไม่มีหนี้ (นอกจากหนี้สินระยะสั้นบ้าง) จะดีสุด

Very interesting topic na. Contrasting with some believe that debt is pretty bad things. Actually, there is quite a huge benefit when using debt to finance projects. For examples, increase debt will increase your eps (earning per share). Tradition view of capital structure will say that WACC will fall as the level of gearing increased because lower cost of debt compared to equity capital. Then, the moderate level of debt is not supposed to add significantly to the risk of shareholders, so the firm would not have to pay higher returns to them. This leads to a fall in the WACC, thus increase the market value. Furthermore, issue debt shows confidence of firms management. At the end, the perfect amount of debt is to match the cash flows on debt as closely as possible with the cash flow that the firm makes on its asset.

debt

จริงๆ ผมออกจะเห็นด้วยกับคุณ ice ทางทฤษฎีแล้วการมีหนี้ทำให้เกิด tax shield และทำให้ROE มีค่าสูงขึ้น

แต่ในทางปฎิบัติแล้วผมก็คงเหมือนคนอื่นๆ ที่เลือกบริษัทที่มีหนี้น้อยๆ เหมือนกันครับ เพราะ หนี้ที่สูงขึ้นก็ทำให้ความเสี่ยงของผลตอบแทนผู้ถือหุ้นสูงตาม ROE และเหมือนกับจะ net off ไปเหมือนกัน

ทีนี้การดูหนี้อย่าไปดูตามงบดุลทั้งหมดครับ อยากให้ดูที่หนี้ที่เสียดอกเบี้ยเท่านั้น

อ้าว มีหนี้ไม่เสียดอกเบี้ย อ้อเยอะแยะครับ เจ้าหนี้การค้า ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย ภาษีค้างจ่าย พวกนี้ไม่เสียดอกเบี้ยครับ

จริงๆ ยิ่งมีมากๆ ยิ่งทำให้กระแสเงินสดเป็นบวกด้วยซ้ำ

ง่ายๆ เช่นซื้อเชื่อก็จะมีเจ้าหนี้การค้า แต่ขายสดหรือให้ระยะเวลาจ่ายเงินน้อยกว่าซื้อของ ก็จะมีเงินสดเยอะเลย ดังนั้นการมีเจ้าหนี้สูงๆ จึงเป็นเรื่องดีสำหรับกิจการ

ดังนั้นเวลาดูแค่งบดุลมันจะหลอกครับ จริงๆ ผมอยากให้ย้ายพวกบรรดาเหล่านี้ไปรวมหรือหักกับสินทรัพย์ด้วยซ้ำ

เช่น เจ้าหนี้การค้า ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย อยากให้เอาไปหักกับลูกหนี้การค้ากับสินค้าคงคลัง แล้วเรียกใหม่ว่า เงินลงทุนหมุนเวียน (net working capital)

ภาษีค้างจ่ายจริงๆ อยากให้มองว่าเป็นเงินที่รัฐให้บริษัทมาใช้ฟรีๆ ครับดังนั้นเป็นหน้าที่ของกิจการที่จะนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด ดังนั้นควรถือเป็นสินทรัพย์ตัวนึงครับ

อ้าวโม้มาตั้งนาน ประเด็นของผมคือ ไปดู Debt/Equity ratio ตามบัญชีผมว่ามันเพี้ยนถ้าไม่ได้ปรับการลงบัญชีบางอย่างครับ

อีกจดหนึ่งที่ต้องระวังที่เกี่ยวกับหนี้สิน คือการค้ำประกันให้บริษัทร่วม บริษัทย่อย บริษัทที่ผ้บริหารเป็นเจ้าของแต่ไม่เกี่ยวกับเรา รวมถึงค้ำประกันให้แก่ผ้บริหารเป็นการส่วนตัวด้วยครับ

รายการค้ำประกันเหล่านี้ ถ้าดในงบดลเราจะไม่ทราบ ต้องพิจารณาจากหมายเหตประกอบงบ (แต่บางบริษัทก็ไม่ลงครับ)

ช่วงวิกฤต หลายบริษัทแทบล้มละลาย ทั้งๆที่บริษัทมีหนี้น้อย มีผลการดำเนินงานที่ดี เป็นเพราะหนี้ที่ค้ำประกันไว้นะครับ (คล้ายกับคณน้อย โพธิ์งามเลยครับ)

คุณฉัตรชัยเห็นเจ้าไหนมีบ้างครับ เอามาประจาน เอ้ยคุยให้ฟังหน่อยครับ เป็นวิทยาทาน

แหมทุกอย่างก็ต้องดูว่ามันสมเหตุสมผลมั้ยทางธุรกิจแหละ ผมว่า แต่ถ้ามันไม่มีเหตุผลที่ดีมากๆๆๆๆๆ เพียงพอ ผมว่านี่มันไม่ดีเพราะไม่โปร่งใสเอามากๆ เลยครับ

คงไม่ถึงกับประจานนะครับ แต่หลายบริษัทก็ทำกัน โดยเฉพาะบริษัท
ที่มีการถือหุ้นไขว้ไปมาชวนงง