จิตวิทยาการลงทุน: Hindsight bias

[pinguwing]

ว่าแล้ว ต้องเป็นแบบนี้ (Hindsight bias)

เคยเจอเพื่อนแบบนี้ไหมครับ ถามอะไรรู้หมด ตอบได้ทุกเรื่อง วิเคราะห์ได้เป็นฉาก ๆ
แต่ที่ตอบได้และวิเคราะห์ได้นั้น ส่วนใหญ่มักจะเป็นการวิเคราะห์สิ่งที่เกิดขึ้นมาแล้วทั้งนั้น

หุ้นก็เหมือนกันครับ เราอาจจะเจอนักวิเคราะห์บางคน (ย้ำว่าบางคนนะครับ) ที่ชอบวิเคราะห์หุ้นหลังจากที่หุ้นมันขึ้นหรือลงมาแล้ว แล้วก็เอาเหตุผลต่าง ๆ มาประกอบ หรือแปลง่าย ๆ คือผลมาก่อน แล้วค่อยหาเหตุมาปะติดปะต่อเอานั่นเอง !!!

เราเรียกสิ่งนี้ว่า Hindsight bias ครับ

ในปี 1975 นักวิจัยสองท่านได้แก่ Beyth และ Fischhoff จาก The Hebrew University of Jerusalem ได้ทำการทดลองโดยให้ผู้เข้าร่วมการทดลองทำการประมาณความเป็นไปได้หลายอย่างเกี่ยวกับการเยือนปักกิ่งและมอสโคว์ของประธานาธิบดี Richard Nixon

หลังจากที่ประธานาธิบดีเสร็จสิ้นการเยือนประเทศทั้งสองแล้ว ผู้เข้าร่วมการทดลองก็ถูกถาม
เพื่อให้นึกถึงความน่าจะเป็นของเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เคยประมาณการไว้ (คือถามว่าเหตุการณ์
ต่าง ๆ ที่เคยประมาณความน่าจะเป็นนั้น เคยประมาณไว้เท่าไร)

ผลปรากฏว่า ...
ผู้เข้าร่วมการทดลองตอบความน่าจะเป็นเฉพาะในส่วนเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจริง ๆ สูงกว่าที่เคยประมาณการไว้ !!!

หรือพูดง่าย ๆ คือพอเห็นว่ามันเกิดขึ้นจริง ๆ แล้ว เขาก็คิดว่าตอนเขาประมาณการมันก็น่าจะเป็นไปอย่างนั้นแหละ

ดังนั้นอ่านบทวิเคราะห์หุ้นหรือบริษัท จะต้องอ่านดี ๆ ครับ
เพราะบางทีเราก็เจอประเภทที่ว่า

“ว่าแล้ว ต้องเป็นแบบนี้” บ่อยอยู่เหมือนกันนะครับ