|0 คอมเมนต์
แอบตามอ่านอยู่บ่อยๆ ครับ แต่ไม่กล้าเข้ามาโพสเลยครับ เพราะผมประสบการณ์ค่อนข้างน้อย ไม่รู้จะแชร์อะไรได้มากมาย
แต่พอดีได้โอกาสคุยกับพี่โรม พี่โรมก็ชักชวน บอกอยากเม้ามอยไรหุ้นสายโหด จัดหนักจัดเต็มได้เลย ประกอบกับรู้เกรงใจพี่ๆ ทั้งหลายที่ได้ให้ความรู้ (โดยผมทำตัวเป็นปลิงมาดูดเอาฟรีๆ ตลอด) ก็เลยว่าจะขอแวะเข้ามาแสดงทัศนะเกี่ยวกับหุ้น "น้องอ้อย" ที่กำลังเป็นดราม่ากันตอนนี้หน่อยนะครับ (ใครไม่เก็ทว่าน้องอ้อยมาจากอะไร ก็ไปแกะกันเอาเองนะครับ
) ยังไงถ้ารกบอร์ดต้องขออภัยด้วยนะครับ
เคสหุ้นน้องอ้อยนี่ผมว่าเป็นเคสที่ใช้สอนวิชาจิตวิทยาการลงทุนได้ดี เพราะตรงกับหลาย bias และใช้ได้กับทั้ง VI ขาใหญ่ หรือจะรายย่อยที่ซื้อตาม
ที่ชัดๆ เลยคือ
- Expert and Authority bias = อคติจากการเชื่อผู้เชี่ยวชาญมากเกินไป
- Power of Story = เชื่อเรื่องเล่ามากกว่าตัวเลขทางสถิติ
- Self-Attribution bias = เวลาสำเร็จเพราะเราเก่ง เวลาผิดพลาดเกิดจากคนอื่น/โชคร้าย
- Overconfidence bias = เชื่อมั่นในตัวเองมากเกินไป
- Confirmation bias = ให้น้ำหนักกับข้อมูลที่เราเชื่อ(อยู่ก่อนแล้ว) มากเกินไป
- Cognitive Dissonance bias = หาเหตุผลหลอกตัวเอง ให้ทำในสิ่งที่ไม่ควรทำ
1. Expert and Authority bias+Power of story ข้อนี้โดนกันทั้งเซียน ทั้งรายย่อย เซียนอาจจะให้น้ำหนักกับข้อมูลของผู้บริหารมากเกินไป และเชื่อเรื่องเล่าจากผู้บริหารที่ว่า จะประมูลได้กี่เมกๆ แผงเราดีกว่าของคนอื่นยังไงๆ มีโอกาสเติบโตในต่างประเทศอีกเท่าไหร่ๆ ในขณะที่ด้วยสตอรี่เดียวกันนี้ รายย่อยก็ให้น้ำหนักกับข้อมูลที่เซียนให้มาอีกทอดหนึ่ง เชื่อว่าเซียนเก่งกว่า มีข้อมูลมากกว่า ศึกษามาเยอะกว่าก็ซื้อตามไป โดยไม่ได้รู้ความเสี่ยงของธุรกิจ บางคนหนักหน่อยก็ไม่เข้าใจด้วยว่าเซียนมีการกระจายความเสี่ยงอย่างไร
>> ส่วนตัวผมเคยได้โอกาสพูดคุยกับบริษัทคู่แข่ง ให้ข้อมูลที่ต่างจากที่น้องอ้อยให้ คือมอก.แผงขอไม่ยาก (ผบห.บริษัทคู่แข่งอ้างว่าตัวเองก็ขอได้แล้วเหมือนกัน แค่ยังไม่อยากประกาศออกมา) ในขณะที่โอกาสในพม่าก็ไม่ใช่ง่ายๆ อุปสรรคด้านการเมืองหนักหนากว่าไทยเสียอีก
2. Self-Attribution bias อันนี้เป็นมากกับรายย่อยที่ซื้อตามเซียน พอสตอรี่พลาด ไม่เป็นไปตามฝัน ก็ออกมาโทษต่อว่าเซียนกันว่า หลอกลวงบ้าง ของปลอมบ้าง ทมิฬบ้างก็ว่ากันไป ทั้งที่ตอนซื้อก็ตัดสินใจกันเอง เงินก็เงินคุณเอง นิ้วที่คลิกเม้าส์ซื้อก็นิ้วคุณเอง
>> อันนี้ผมไม่ได้จะดราม่าว่าเซียนไม่ผิดที่เชียร์หุ้น ผมว่าผิดไม่ผิด ยากจะบอก คงต้องดูเป็นรายเคสไป เซียนบางคนเจตนาดี อยากเล่นแฟร์เกมก็ให้ข้อมูลนลท.เท่าๆ กับที่ตัวเองรู้ แต่เซียนบางคนอาจแค่เชียร์เพราะอยากให้หุ้นขึ้น อันนี้ก็แล้วแต่วิจารณญาณกันไป
3. Overconfidence bias อันนี้โดนกันเป็นคนๆ ไป ใครซื้อตัวเดียว อัดจิ้นเต็ม ไม่มีลด นี่ก็ติดอคติข้อนี้มากหน่อย คือเชื่อมั่นในตัวเองมากไป ขนาด VI รายใหญ่ท่านหนึ่งยังมีหุ้นตัวนี้เป็นแค่ส่วนนึงของพอร์ต ใครที่ลอกแกมา แต่อัดตัวเดียวนี่เหมือนหลงเผลอคิดว่าตัวเองเก่งกว่าเซียน คือยอมเสี่ยงมากกว่า เพราะคิดแต่ด้าน upside ว่าจะได้ผลตอบแทนมากกว่า ลืมคิดเรื่อง risks เสียสนิท
>> ผมว่าบางคนที่ติดตัวเดียวอันจิ้นเต็มนอกจากติดข้อนี้แล้วยังติด "Anchoring bias" ด้วย คือ "ยึดติด" กับอดีตที่เคยถือหุ้นตัวเดียวแล้วได้ผลตอบแทนเป็นเด้งๆ ในช่วงที่ผ่านมา เป็นภาพจำของความสำเร็จ ทำให้เชื่อไปเองว่าการถือหุ้นตัวเดียวไม่เห็นเสี่ยงตรงไหน
4. Confirmation bias+Cognitive Dissonance bias ให้น้ำหนักกับข่าวที่เป็นบวก แม้ว่าไพ่บางอย่างที่คิดไว้เฉลยออกมาแล้วก็ยังหลอกตัวเองว่ามันจะไม่เลวร้ายขนาดนั้น เช่นว่า บางคนซื้อเพราะเชื่อว่าจะได้ 200mw พอเปิดไพ่มาแล้วว่าจับฉลากได้แค่ 9 เมก กลับไม่ขาย โอเคบางท่านอาจ valuation ในอีกมุม แล้วเห็นว่าราคาหุ้นยังถูกไป เมื่อเทียบกับศักยภาพ แต่รายย่อยบางคนก็อาจไม่ได้ทำ valuation อะไรเลย เพียงแค่ "บิด" ความเชื่อว่า ไม่ได้ 9mw ไม่เป็นไร เพราะมีงานใหญ่ตปท.รออยู่
ยังมีอีกหลาย bias โดยเฉพาะกับรายย่อย ที่ตัวเล็ก ออกได้หนีทัน ตลอด แต่ไม่ถอย (Status Quo) ไม่ว่าจะเพราะยึดติดกับราคาต้นทุน (Anchoring) ตัดใจคัทลอสไม่ลง (Regret aversion) เห็นผบห.ซื้อเพิ่มเลยซื้อเพิ่มตาม (Expert and Authority+Confirmation) เซียนขายแล้ว แต่บริษัทมันยังดีอยู่น้าาา ซื้อสวนเซียนเลย (Cognitive Dissonance+Overconfidence) บางคนยอมคัทลอสก็มาสาปแช่งเซียนแทน (Self-Attribution)
อนึ่ง คห.นี้เป็นคห.สวนตัว ผมไม่ได้จะบอกว่าหุ้นดีหรือไม่ดี หรือราคาถูกหรือแพง เพียงแต่นำเสนอ bias ที่มักมีคน "ติดกับ" และน้องอ้อยนี้มีเคสที่น่าสนใจ นำมาเป็นตัวอย่างประกอบได้ในหลากหลายมุมครับ
วิชาความรู้เกี่ยวกับ bias ทั้งหลาย ผมเรียนมาจากสัมมนาของอ.พี่เวป พรชัย แต่ตัวอย่างที่ผมยกมาในกระทู้นี้ทั้งหมด มาจากการนำเหตุการณ์ของเคสน้องอ้อยมาประกอบเข้ากับวิชาการเองล้วนๆ ไม่ได้เกี่ยวข้องกับอ.พี่เวปแต่ประการใด
คิดว่าแค่นี้ก็สอนจระเข้ว่ายน้ำมากๆ แล้ว ก็ขอแชร์มา ณ เท่านี้ ณ ครับ