Monday Puzzle

[humdrum]

สวัสดีครับ

ผมอ่านข่าวเช้านี้ครับ เมื่อวานก่อนหุ้นลงถึงสิบเปอร์เซ็นต์ที่เซอร์กิตคัทจะทำงาน ได้เกิด “ผิดพลาดทางเทคนิค” ตลาดหุ้น halt ไปประมาณ 5 นาที สร้างความเสียหายที่เกิดขึ้นอย่างไรบ้างนั้นไม่ทราบได้ครับ

เมื่อหลายปีก่อนสมัยเรียนวิชา game theory ในมหาลัยนั้น ผมเคยเจอ “ความผิดพลาดทางเทคนิค” อย่างนี้ที่เกิดจากคนที่ตัดสินใจคลาดเคลื่อนไปจากเหตุและผลที่ควรจะเป็น ใน case study นี้ มีตัวละครชื่อนายเดวิด มีนาย ลี และ นางสาวคิม รวมเป็นสามคน พาชวนกันไปเล่นเทนนิสในสนามของมหาลัยตอนช่วงกลางคืน

แต่มีข้อแม้อยู่ว่า ทั้งสามคนเวลาเลือกสนามที่จะเล่น ห้ามถามกันว่าจะเลือกเล่นสนามไหน สนามเอเปิดไฟให้เล่นแค่ 45 นาที ส่วนสนามบีเปิดให้เล่น 60 นาที หลังจากไฟดับ จะเล่นเทนนิสไมได้แล้ว ต้องไปหาอย่างอื่นเล่นแทน มาตรวจสอบความเป็นไปได้กันครับ

ความเป็นไปได้อันแรก ทั้งสามท่านเลือกสนามเอ ดังนั้นจะสามารถเล่นได้คนละ 2/3 ของเวลาสี่สิบห้านาที คิดได้ก็ตกคนละเล่นได้ครึ่งชั่วโมงครับ

ถ้ามีใครคนหนึ่งเลือกไม่เหมือนชาวบ้านไปเลือกสนามที่ไม่มีใครเลือก ก็ต้องไปน๊อคบอร์ดคนเดียวหรือก็อดเล่นไป ส่วนอีกสองท่านก็เล่นไปได้เต็มเวลาไม่ต้องไปแชร์กับคนที่สาม มาช่วยนาย เดวิด หน่อยครับว่าจะเลือกอย่างไรดี

ถ้าเดวิดคิดเลือก สนาม A:

– แต่ไม่มีคนเลือก A, ท่านเดวิดก็อดเล่น
–ถ้าลีหรือคิมคนใดคนหนึ่งเลือกเอ นาย เดวิดก็ได้เล่นเต็ม 45 นาที
– ถ้าลีและคิมเลือกคิดตรงกันเอ ท่านเดวิดก็ต้องแบ่งกับเพื่อนเหลือได้เล่นแค่ 30 นาที

ถ้าท่านเดวิดเลือกสนาม B:

–ไม่มีคนเลือก B, ท่านเดวิดก็อดเล่น
–ถ้าลีหรือคิมคนใดคนหนึ่งเลือกบี นาย เดวิดได้เล่นเต็ม 60 นาที
– ถ้าลีและคิมเลือกพร้อมกันเลือกสนามบี ท่านได้เล่นแค่ 40 นาที

ถ้าคิดเทียบตามตัวเลขสนามต่อสนาม ดูอย่างไร สนามบีก็น่าเป็นตัวเลือกดีกว่าครับ

แต่มีข้อยกเว้นอยู่กรณีที่

สนามเอจะดีกว่าก็ต่อเมื่อท่านเดวิดคาดการณ์ว่าจะมีคนใดคนหนึ่งคิดน้อยและเลือกสนามเอ ถ้าท่านเดวิดคาดหวังว่าอีกสองท่านจะคิดแบบมีเหตุและผลเหมือนท่านเดวิด ทุกคนก็เทไปทางสนามบีเพื่อที่จะแบ่งกันเล่นคนละ 40 นาที อย่างนั้นก็ง่ายหน่อยที่ทุกคนมีความสามารถในการคิดถึงผลตอบแทนที่ได้รับอยู่ในระดับเดียวกัน
ดังนั้นจึงนายเดวิดจึงคาดการณ์ว่า อีกสองท่านน่าจะเลือกสนามบีเป็นคำตอบสุดท้ายเหมือนกับเขา

สิ่งที่เกิดขึ้นจริง

ลีและคิมเลือกสนามเอครับ ส่วนเดวิดคิดมากไปหน่อยโดยเลือกสนามบี สุดท้ายนั่งดูเขาเล่นไปทั้งๆ ที่เลือกแบบคิดคำนวณอย่างดีแล้ว เดวิดเลยไปชวนนางสาวคิมมาเล่นกับเขาที่สนามบีซึ่งเล่นได้ถึงหกสิบนาที แต่นายลีก็ะตามมาด้วยครับ สุดท้ายก็แบ่งกันไปเหลือคนละสี่สิบนาที ลีกับคิมก็เลยเลือกที่จะกลับไปเล่นที่สนามเอได้ 45 นาทีเหมือนเดิมโดยไม่มีนายเดวิด

ทำไมผลลัพธ์ถึงกลับไม่เป็นอย่างที่นายเดวิดได้คาดการณ์เอาไว้ ทั้งๆ การตัดสินใจของเขาเป็นไปตามเหตุและผล แต่นายเดวิดไมได้ทราบเลยว่าทั้งนายลีและนางสาวคิมแอบปิ้งกันมาสักพักแล้ว

ดังนั้นพวกเขาจึงอ่านใจนายเดวิดซึ่งเป็นเซียนทางคณิตศาสตร์และทราบว่านานเดวิดต้องเลือกสนามบีแน่ จึงวางแผนฮั้วกันเพื่อที่จะตัดนายเดวิดที่เป็นก้างกวางคอออกจากเกมนี้ คนที่รับความเสียหายคือนายเดวิด แต่เขาไมได้สร้างความเสียหายด้วยตัวเขาเอง แต่คนอื่นทำให้เกิดความเสียหายขึ้น สำหรับเดวิด เกมนี้เป็นแค่เกมเทนนิส แต่สำหรับนายลีกับนางสาวคิม มันเป้นมากกว่าเทนนิส มันเป็นเกมรัก

นายเดวิดอาจไม่เคยได้ยินคำสอนของแรบไบโซรอสที่ว่า ในเกมใด ๆนั้น คนเรานั้นไม่ได้ตัดสินใจด้วยเหตุและผลตลอดเวลา ตลาดหุ้นไมได้ถูกควบคลุมโดยคณิตศาสตร์ แต่มันถูกควบคลุมโดยสังคมศาสตร์ สังคมในตลาดหุ้นเป็นสถานที่ที่คนมีส่วนได้ส่วนเสียตัดสินใจด้วยอารมณ์มากกว่าเหตุและผล และนักลงทุนตามอุดมคติจะมองหาเหตุการณ์พิเศษอย่างนี้เพื่อทำเงินเสมอ

ออกไปนอกตลาดหุ้น การตัดสินใจที่ไม่มีเหตุและผลอย่างนี้อยู่ในชีวิตประจำวันทุกวันครับ คนอย่างนายลีและนางสาวคิมอาจทำให้เราเสียเงิน เสียเวลา เสียสุขภาพจิต หรือ มากที่สุดเสียชีวิตจากการตัดสินใจของพวกเขาที่ใช้อารมณ์มากกว่า

[auspicja]

อย่างนั้น ก่อนตัดสินใจใดๆ ควรศึกษา ทั้งพื้นฐานเหตุผล และ ความสัมพันธ์ส่วนตัว(connection)

[Rocker]

ตลาดที่มีเหตุผลคือตลาดที่ Efficient Market ในโลก สมมุติฐาน ที่ ทุกคนมีเหตุผล ระยะเวลาลงทุนเท่ากัน ตัดสินใจโดยเลือกผลตอบแทนสูงสุด อื่นๆ เหมือนกัน แต่ ตลาดจริง มัน Inefficient Market ไม่มีประสิทธิภาพ เพราะ นักลงทุน
ต่างคน ต่าง Perception ทัศนคติ ต่อหุ้น ความรู้ ความชํานาญ อายุ ความกล้า รายได้ สภาพแวดล้อมต่างกัน
จึงไม่สามารถ ตัดสินใจ เลือก ทางเลือกที่ผลตอบแทนสูงสุด ในโลกความเป็นจริง นักลงทุนส่วนใหญ่จะเลือก ตาม ความรู้ ความเชื่อ ทัศนคติ และ มุมมอง ส่วนตัว ซึ่งอาจไม่ใช่ทางเลือกผลตอบแทนสูงสุด

[Jeng]

1. แต่ละคน เลือกสนามกันอย่างไร ไม่มีใครรู้ มันจะได้ 9 แบบ (3x3)

2. ถ้าเล่นในกติกา ไม่มีกาส่งซิกกัน โอกาสที่ คู่รักจะเจอกัน

และได้เ่ล่นด้วยกันที่สนาม a มีเพียง 1 ใน 9 แบบ

3. แต่ละคนเลือกตามเหตุผล มุมมองของตนเอง แต่ไม่สามารถคาดการณ์ผลลัพธ์ได้แม่นยำตามเคสได้

[MO101]

บทความเด็ดจริงๆ
ทางเดียวที่เราจะรู้ได้คือต้องแอบเป็นกิ๊กซะละมั้ง

[เหยี่ยวเดือน9]

ขอบคุณ คุณโหน่งมากครับ
อ่านสนุกและให้หลักคิดที่ดีครับ

ส่วนสถานการณ์ตอนนี้ ถ้าเราใช้เรื่อง prisoner of dilemma
ก็อธิบายพฤติกรรมของนักลงทุนบางส่วนได้ดีนะ

[blueplanet]

บทความนี้เยี่ยมมาก
ถ้าใชเหตุผลทางสถิติ ต้องถือหุ้น 100% ตลอดเวลา ถ้าขายแล้วต้องรีบซื้อกลับ
(เป็นความจริงในอดีตรและน่าจะเป็นจริงตลอดไป)
พออ่านบทความนี้ ก็เลยรู้ว่าคนที่ถือหุ้น 100%ก็คือคนที่เลือกคอร์ตเปิด 60นาที
(บ่อยครั้งที่ต้องอยู่ดอย ดังนั้นต้องมีเงินเงินสดอยู่ด้วย)
เพราะ ถ้ามีอารมณ์ทุกอย่างก็ไร้เหตุผล กำไรที่มีเหตุผลนั้น
กว่าจะกำไร 10%-20% รอกันเป็นปี
ถ้าปีไหนโชคร้ายเจออารมณ์ที่แปรปวนของคนหมู่มาก ปีนั้นก็ซวยไป
แต่กำไรอย่างไม่มีเหตุผลนั้น 10%-20% นั้น บางทีแค่วันเดียว

[blueplanet]

เพราะหุ้นให้ผลตอบแทนดีที่สุดยิ่งกว่าทรัพย์สินใดๆ

[blueplanet]

ขออีกนิด
ยังงัยผมก็เลือกคอร์ตที่เปิด 60 นาที
เพราะ เป็นทางเลือกที่ดีที่สุด

[pakhakorn]

เหตุผลอาจใช้ได้ดีพอควร ในยามปกติที่ไม่มีการขัดกันของผลประโยชน์ที่มากและรุนแรง

กรณีเมื่อวานเหตุผลอาจไม่ทันถูกใช้ เพราะมีตัวเวลาเป็นตัวเร่ง(ความรู้สึกบอกมีเวลาที่จำกัด ขณะที่หุ้นลงเร็วมาก ยิ่งช้ายิ่งลงไปอีก) มีการขัดกันผลประโยชน์ที่รุนแรง(ให้ความรู้สึกว่าใครขายช้า ก็ขายได้ถูกกว่า)

แต่ก็มีคนกลุ่มหนึ่งที่ทำตรงข้าม(เป็นผู้รับซื้อ) ด้วยหลายๆเหตุผลที่เตรียมมาก่อน (กลุ่มผู้ที่หวังเก็บเกี่ยวผลประโยชน์จากความวุ่นวาย) และเหตุการณ์นี้ ผู้ควบเวลาที่เป็นตัวแปรหลัก เข้าฝั่งไหน ฝังนั้นก็ชนะ (แค่สร้างให้รู้ว่าเวลาไม่ถูกเร่งหรือไม่จำกัด เกมก็เปลี่ยนได้แล้้ว เพราะมีเวลาให้ใช้เหตุผล)

[wj]

เมื่อจุดกระแสอารมณ์นักลงทุนได้ คนสร้างเกมส์ก็ทำกำไร

[dome@perth]

สุดยอดเช่นเคยครับ พี่ humdrum

[^^]

ชอบจังครับ ขอบคุณมากครับ

[pawattt]

สวดยอดดด ดด

[Blueblood]

แอบอ่านตลอดครับ ^^

[โอ@]

อ่านง่าย ได้ใจความครับ ขอบคุณครับ